Kalendarz historyczny

12.10

• 1943 / 75 LAT TEMU

  

  1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki rozpoczęła bój pod Lenino. W walkach zginęło ponad pół tysiąca żołnierzy polskich, a prawie 1800 odniosło rany, co stanowiło ok. 20 proc. stanu osobowego formacji.

• 1918 / 100 LAT TEMU

  

  Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wprowadziła nową rotę przysięgi i przejęła władzę nad Polską Siłą Zbrojną.

• 2010 / 8 LAT TEMU

  

  W Warszawie zmarła Mirosława Dubrawska, aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa.

• 1990 / 28 LAT TEMU

  Sejm powołał Straż Graniczną.

• 1976 / 42 LATA TEMU

  Oddano do użytku trasę Warszawa-Katowice, tzw. gierkówkę.

• 1971 / 47 LAT TEMU

  W Nowym Jorku odbyła się premiera musicalu "Jesus Christ Superstar" autorstwa Andrew Webbera i Tima Rice'a.

• 1968 / 50 LAT TEMU

  W Meksyku rozpoczęły się XIX Letnie Igrzyska Olimpijskie.

• 1964 / 54 LATA TEMU

  W Duesseldorfie rozpoczął się pierwszy proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Treblince; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. Kurt Hubert Franz - zastępca komendanta obozu Franza Stangla.

• 1963 / 55 LAT TEMU

  

  Rada Państwa mianowała Mariana Spychalskiego marszałkiem Polski.

• 1963 / 55 LAT TEMU

  W Warszawie odsłonięto Pomnik Żołnierza 1. Armii Wojska Polskiego.

• 1961 / 57 LAT TEMU

  Premiera filmu "Ogniomistrz Kaleń" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

• 1953 / 65 LAT TEMU

  

  Uwięziony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński został przewieziony z Rywałdu do Stoczka koło Lidzbarka Warmińskiego.

• 1952 / 66 LAT TEMU

  

  W Warszawie urodził się Andrzej Krzysztof Kunert, historyk, publicysta, w latach 2010-2016 sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (ROPWiM).

• 1949 / 69 LAT TEMU

  W Caracas urodził się Ilich Ramirez Sanchez, "Carlos", "Szakal"; wenezuelski terrorysta i rewolucjonista, organizator zamachów terrorystycznych na całym świecie w latach 70. i 80.

• 1944 / 74 LATA TEMU

  Pierwsza masowa dezercja w LWP: nocy z 12 na 13 października z 31 pułku piechoty 7 Dywizji Piechoty zdezerterowało 636 żołnierzy.

• 1942 / 76 LAT TEMU

  W okupowanej przez Niemców Warszawie kilkanaście organizacji konspiracyjnych założyło Społeczną Organizację Samoobrony (SOS), działającą we współpracy z Kierownictwem Walki Cywilnej.

• 1939 / 79 LAT TEMU

  Okupacja niemiecka: Dekret Adolfa Hitlera o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.

• 1935 / 83 LATA TEMU

  Premier Walery Sławek podał się do dymisji.

• 1935 / 83 LATA TEMU

  W Modenie urodził się Luciano Pavarotti, jeden z najwybitniejszych śpiewaków operowych.

• 1931 / 87 LAT TEMU

  

  W Rio de Janeiro odsłonięto znany na całym świecie 38-metrowy pomnik Chrystusa Odkupiciela; monument zaprojektował francuski rzeźbiarz polskiego pochodzenia Paul Landowski.

• 1924 / 94 LATA TEMU

  W Saint-Cyr-sur-Loire zmarł Anatol France, pisarz, krytyk literacki; laureat literackiej Nagrody Nobla (1921).

• 1921 / 97 LAT TEMU

  

  Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska.

• 1920 / 98 LAT TEMU

  

  Gen. Lucjan Żeligowski proklamował powstanie Litwy Środkowej, nad którą sprawował władzę jako naczelny dowódca.

• 1920 / 98 LAT TEMU

  

  Wojna polsko-bolszewicka: W Rydze delegacje polska i sowiecka podpisały preliminaria pokojowe oraz umowę rozejmową.

• 1919 / 99 LAT TEMU

  

  W Hotelu Francuskim w Krakowie odbył się zjazd założycielski Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

• 1915 / 103 LATA TEMU

  W Krakowie urodziła się Irena Orska, aktorka.

• 1901 / 117 LAT TEMU

  W Warszawie wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła Najświętszego Zbawiciela.

• 1891 / 127 LAT TEMU

  

  We Wrocławiu urodziła się Edyta Stein, filozof, teolog, pochodzenia żydowskiego, karmelitanka - imię zakonne Teresa Benedykta od Krzyża; zamordowana w niemieckim obozie zagłady Auschwitz-Birkenau w 1942 r.; kanonizowana w 1998 r.

• 1870 / 148 LAT TEMU

  W Lexington w stanie Wirginia zmarł Robert Lee, amerykański generał, dowódca armii Konfederacji Południa w czasie wojny secesyjnej (1861-1865).

• 1842 / 176 LAT TEMU

  W Roszkowej Woli koło Rawy Mazowieckiej, urodziła się Franciszka Siedliska, zakonnica, założycielka zgromadzenia nazaretanek; beatyfikowana w 1989 r.

• 1840 / 178 LAT TEMU

  

  W Krakowie urodziła się Helena Modrzejewska, jedna z najwybitniejszych polskich aktorek; wśród jej najlepszych kreacji wymienia się szekspirowskie role Ofelii, Julii i Lady Makbet.

• 1810 / 208 LAT TEMU

  W Monachium odbyły się uroczystości weselne bawarskiego księcia Ludwika I i Teresy von Sachsen-Hildburghausen; z tej okazji zorganizowano wyścigi konne połączone z festynem dla ludności; od tamtej pory na błoniach Theresienwiese w stolicy Bawarii co roku organizowany jest Oktoberfest, odwoływano go jedynie ze względu na epidemie lub wojny.

• 1794 / 224 LATA TEMU

  

  Po klęsce bitwy pod Maciejowicami i dostaniu się do niewoli rosyjskiej Tadeusza Kościuszki naczelnikiem insurekcji został Tomasz Wawrzecki.

• 1736 / 282 LATA TEMU

  W Gdańsku urodził się Michał Jerzy Poniatowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.

• 1492 / 526 LAT TEMU

  Krzysztof Kolumb, poszukując zachodniej drogi morskiej do Indii, dopłynął do jednej z wysp archipelagu Bahama - data ta uznawana jest za moment odkrycia Ameryki.

• 1350 / 668 LAT TEMU

  W Moskwie urodził się Dymitr Doński, książę moskiewski i wielki książę włodzimierski; w 1380 r. pokonał na Kulikowym Polu armię tatarską dowodzoną przez Mamaja; było to pierwsze wielkie zwycięstwo wojsk ruskich nad Tatarami.