Kościół w PRL

Lead: Do momentu powstania „Solidarności” Kościół był wsparciem dla narodu, opozycją moralną w stosunku do ideologii komunistycznej – mówi PAP historyk ks. prof. Dominik Zamiatała z UKSW.

Komuniści starali się bardzo mocno ograniczyć wpływ Jana Pawła II na spodziewane tłumy Polaków podczas jego pielgrzymki; naciskali także na watykańską dyplomację, by powstrzymywała papieża przed wypowiedziami sprzecznymi z interesami obozu władzy – mówi PAP prof. Jan Żaryn, historyk z UKSW.

Na Dziedzińcu Wielkim Zamku Królewskiego w Warszawie została otwarta wystawa pt. "Wstańcie, chodźmy... Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski 2-10 czerwca 1979 r." z okazji jej 40-lecia. W jej otwarciu udział wzięli prezes IPN Jarosław Szarek i metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, kard. senior Stanisław Dziwisz.

40 lat temu, 2 czerwca 1979 r., Karol Wojtyła po raz pierwszy odwiedził Polskę jako papież Jan Paweł II. Pielgrzymka, która w dużym stopniu zapoczątkowała też rozpad systemu komunistycznego, wywołała w kraju nieopisany entuzjazm i równie wielkie obawy władz.

W prymasie Polski kard. Stefanie Wyszyńskim widziano głowę narodu; to był przywódca narodu – mówi ks. prof. Józef Naumowicz z UKSW w Warszawie z okazji przypadającej we wtorek 38. rocznicy jego śmierci i 30. rocznicy od rozpoczęcia jego procesu beatyfikacyjnego.

Kościół odegrał istotną rolę w transformacji ustrojowej – ocenił dr Rafał Łatka w warszawskim Przystanku Historia Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki podczas dyskusji połączonej z promocją jego książki pt. „Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989”.

Dążąc do zawłaszczenia całej sfery aktywności społeczeństwa, komuniści starali się ograniczać działalność Kościoła do murów świątyń; konflikt ideologiczny był nieuchronny – wskazują autorzy wydanej przez IPN książki na temat stosunków państwo-Kościół na Górnym Śląsku w czasach PRL.

Historię niezłomnego pallotyna z Poznania ks. Floriana Kniotka przypomniała książka poznańskiego dziennikarza Piotra Świątkowskiego. Kapłan przez lata był rozpracowywany przez SB. Gdy nie udało się go namówić do współpracy, złamano mu życie zawodowe.

Sejm poparł uchwałę upamiętniającą 30. rocznicę śmierci księży Stefana Niedzielaka i Stanisława Suchowolca. Złożył w niej hołd „bohaterskim kapłanom, jak również wszystkim osobom duchownym, które zginęły w niewyjaśnionych okolicznościach, służąc wiernie Polsce w czasie komunistycznej dyktatury”.

Kościół w Polsce i nasza ojczyzna wiele zawdzięczają śp. biskupowi Alojzemu Orszulikowi, zwłaszcza w kontekście jego pracy w Sekretariacie KEP w niezwykle trudnym czasie reżimu komunistycznego – napisał w liście kondolencyjnym przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki po śmierci biskupa Orszulika.