Kościół w PRL

Przypadające w sobotę dwie rocznice kard. Stefana Wyszyńskiego: 118. jego urodzin i 95. święceń kapłańskich są okazją do refleksji nad znaczeniem osoby i dzieła Prymasa Tysiąclecia – mówi PAP metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz.

Kilkadziesiąt niepublikowanych wcześniej fotografii, fragmenty homilii i przemówień papieskich, a także reakcje władz oraz zagranicznej prasy zgromadzono na otwartej w sobotę na Jasnej Górze wystawie upamiętniającej pierwszą pielgrzymkę Jana Pawła II do Polski przed 40 laty.

Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w czerwcu 1979 r. jest tematem przewodnim najnowszego numeru „Biuletynu IPN”. Ponadto w miesięczniku sylwetki gen. Stefana Roweckiego i Kazimierza Wierzyńskiego oraz historia udziału polskich lotników w lądowaniu w Normandii.

Lead: Do momentu powstania „Solidarności” Kościół był wsparciem dla narodu, opozycją moralną w stosunku do ideologii komunistycznej – mówi PAP historyk ks. prof. Dominik Zamiatała z UKSW.

Komuniści starali się bardzo mocno ograniczyć wpływ Jana Pawła II na spodziewane tłumy Polaków podczas jego pielgrzymki; naciskali także na watykańską dyplomację, by powstrzymywała papieża przed wypowiedziami sprzecznymi z interesami obozu władzy – mówi PAP prof. Jan Żaryn, historyk z UKSW.

Na Dziedzińcu Wielkim Zamku Królewskiego w Warszawie została otwarta wystawa pt. "Wstańcie, chodźmy... Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski 2-10 czerwca 1979 r." z okazji jej 40-lecia. W jej otwarciu udział wzięli prezes IPN Jarosław Szarek i metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, kard. senior Stanisław Dziwisz.

40 lat temu, 2 czerwca 1979 r., Karol Wojtyła po raz pierwszy odwiedził Polskę jako papież Jan Paweł II. Pielgrzymka, która w dużym stopniu zapoczątkowała też rozpad systemu komunistycznego, wywołała w kraju nieopisany entuzjazm i równie wielkie obawy władz.

W prymasie Polski kard. Stefanie Wyszyńskim widziano głowę narodu; to był przywódca narodu – mówi ks. prof. Józef Naumowicz z UKSW w Warszawie z okazji przypadającej we wtorek 38. rocznicy jego śmierci i 30. rocznicy od rozpoczęcia jego procesu beatyfikacyjnego.

Kościół odegrał istotną rolę w transformacji ustrojowej – ocenił dr Rafał Łatka w warszawskim Przystanku Historia Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki podczas dyskusji połączonej z promocją jego książki pt. „Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989”.

Dążąc do zawłaszczenia całej sfery aktywności społeczeństwa, komuniści starali się ograniczać działalność Kościoła do murów świątyń; konflikt ideologiczny był nieuchronny – wskazują autorzy wydanej przez IPN książki na temat stosunków państwo-Kościół na Górnym Śląsku w czasach PRL.